Hai 500 anos, Juan Sebastián Elcano realizou a fazaña de circunnavegar o mundo por primeira vez, “pero non sempre recibiu o recoñecemento merecido”. Así o recolle Vicente Lorente Herrero no seu libro Elcano y el complot de Pigafetta. Nel “investiga por que motivos Magallanes ten maior recoñecemento internacional, por que Pigafetta apenas o mencionou ao narrar toda aquela viaxe e por que o propio Elcano chegou a ser calumniado de forma inxusta”.
Para falar deste libro e da parte da historia que aborda, este xoves a Facultade de Historia do campus de Ourense acolleu unha conferencia de Vicente Lorente Herrero, presentada polos historiadores Jesús de Juana e Xosé Ramón Campos. Segundo explicou este enxeñeiro retirado amante da historia, o seu interese por este tema xorde mentres estudaba o xuízo de Leguizamo, que se produciu en Valladolid no século XVI. Era un xuízo, detallou o relator, no que, entre outros aspectos, se facían unha serie de preguntas sobre a citada expedición, entre elas as referidas a un escrito chegado da Illa Tidore e comentarios de tripulantes da nao Victoria de que ao mellor a Magallanes non o mataron os indios, senón que “morreu doutra maneira”, o que supuña, tal e como explicou o relator, “unha acusación sibilina” cara os expedicionarios casteláns.
No seu profundar neste xuízo, comentou o autor do libro, “fun vendo cousas que non cadraban, mentiras realmente, e ao final atopei que o que había era un complot entre o italiano Pigafetta e o portugués que se quedou nas Illas Molucas, un tal Carbalho”. Pigafetta, sinalou Vicente Lorente, “era un home que lle gustaba moito a gloria” e se “a Elcano o poñían no cárcere pois ao que lle ían dar a gloria de dar a volta ao mundo era a el”. Por outra banda, o interese do portugués, apuntou, era que ía ter cando viñera a España un problema moi grave cun xuízo en Castela e trataba, co que dicía, de salvarse dunha condena que podía ser de pena de morte.